Historia rasy

Jak głosi najbardziej prawdopodobna wersja dotycząca początków rasy, za protoplastów rasy należy uznać psa Nous rasy Black Wavy Coated Retriever oraz sukę Belle wymarłej już dziś rasy Tweed Water Spaniel. Lord Tweedmouth, słusznie uważany za twórcę rasy, zauroczony żółtym retriverem, którego spotkał podczas spaceru po Brighton w roku 1860, odkupił go od jego właściciela. Jako że pies okazał się nie tylko ładny ale również doskonale pływał i sprawdzał się na polowaniu, Lord postanowił kontynuować tę linię psów. Tak oto Nous wszedł do Ksiąg Hodowlanych Lorda Tweedmouth.
W 1868 roku Nous pokrył Belle, którą Lord Tweedmouth otrzymał od swojego krewnego, Dawida Robertsona MP, mieszkającego w Ladykirk. Trzy żółte szczenięta z tego krycia stały się fundamentem, na którym zbudowano rasę później nazwaną Golden Retriever.
Pierwszy z nich, samiec Crocus, został podarowany najstarszemu synowi Lorda Tweedmouth - Edwardowi Marjoribanks. Cowslip i Primrose pozostały w rodzimym kennelu. Następne krycie Nousa i Belle w 1872 roku dało Adę, która trafiła do bratanka Lorda Tweedmouth -  Earla Ilchester. Podjął on linię retrieverów nazwaną później Melbury. Podstawowym celem hodowli Lorda Tweedmouth było utrzymanie żółtego umaszczenia. Księgi Hodowlane wykazują, jak rozważnie były planowane krycia od pierwszego  do ostatniego miotu.
Do 1913 roku psy te były rejestrowane pod nazwą złocisty flat coated (gładkowłosy) retriever. Później zaczęto je nazywać żółtymi (yellow) lub złocistymi (golden) retrieverami. Obecna nazwa obowiązuje od 1920 roku. Nazwa "retriever" pochodzi od angielskiego czasownika "to retrieve", który oznacza odzyskiwać/przynosić (aportować). 
W 1960 roku, czyli po stu latach od zakupu przez Lorda Tweedmoutha żółtego retrievera Nous, Kennel Club oficjalnie uznał księgi hodowlane Lorda Tweedmouth jako dowód pochodzenia rasy Golden Retriever. I tak „żółty kundel” awansował do psiej arystokracji.
Tekst powstał na podstawie informacji ze strony www.goldenretriever.pl
Ciekawe opisy dotyczące historii rasy
​https://www.grcv.org.au/Origin%20of%20the%20Golden%20Retriever.html  
https://retrieverman.net/2011/04/30/is-this-a-photo-of-nous-and-belle/ 
http://twinleafretrievers.wixsite.com/twin-leaf-retrievers/golden-retriever-history